Hố xí 2 ngăn là gì? Chi tiết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động

Hố xí 2 ngăn là một trong những giải pháp vệ sinh phổ biến, đặc biệt tại khu vực nông thôn, nơi chưa có hệ thống thoát nước thải hiện đại. Với thiết kế đơn giản, chi phí xây dựng thấp và khả năng xử lý chất thải hiệu quả, hố xí 2 ngăn ngày càng được nhiều hộ gia đình lựa chọn. Vậy hố xí 2 ngăn là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của nó ra sao? Hãy cùng Bảo Minh tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Hố xí 2 ngăn là gì?

Hố xí 2 ngăn là loại nhà vệ sinh khép kín được thiết kế gồm hai hố chứa chất thải đặt cạnh nhau. Mỗi ngăn có nắp đậy kín và lỗ thoát khí giúp ngăn mùi hôi, hạn chế ruồi muỗi và bảo vệ môi trường xung quanh. Loại hố xí này hoạt động theo nguyên tắc ủ phân khô với hai ngăn tách biệt, được luân phiên sử dụng để đảm bảo chất thải trong ngăn đang dùng được phân hủy hoàn toàn trước khi chuyển sang sử dụng ngăn thứ hai. 

Cấu tạo của hố xí 2 ngăn

Hố xí 2 ngăn là hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt bao gồm hai ngăn riêng biệt, được thiết kế nhằm tối ưu quá trình phân hủy và lắng lọc chất thải, giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường và đảm bảo vệ sinh cho gia đình.

Hai ngăn chính của hố xí 2 ngăn

• Ngăn chứa (Ngăn 1): Đây là ngăn chính, chiếm khoảng 2/3 thể tích tổng của hố xí. Ngăn chứa có nhiệm vụ tiếp nhận toàn bộ chất thải sinh hoạt từ nhà vệ sinh. Tại đây, các chất thải rắn và hữu cơ được giữ lại, đồng thời sự phân hủy yếm khí diễn ra, giúp giảm lượng bùn thải. Chất lỏng trong ngăn chứa sẽ chảy qua một lỗ nhỏ ở vách ngăn sang ngăn lắng.
• Ngăn lắng (Ngăn 2): Chiếm khoảng 1/3 thể tích tổng, ngăn lắng nhận phần nước thải lỏng đã qua xử lý sơ bộ từ ngăn chứa. Tại đây, các cặn, bọt và chất rắn còn lại tiếp tục được lắng xuống đáy trước khi nước thải sạch hơn được thoát ra ngoài hệ thống thoát nước hoặc ngấm xuống tầng đất.

Vách ngăn giữa hai ngăn

Vách ngăn giữa hai ngăn trong bể phốt nhựa 1000L là bộ phận quan trọng nhằm đảm bảo quá trình xử lý chất thải diễn ra hiệu quả và liên tục. Vách ngăn này thường được thiết kế với các lỗ hoặc khe nhỏ có kích thước phù hợp, cho phép nước thải từ ngăn chứa chảy một cách tự nhiên sang ngăn lắng, đồng thời giữ lại phần bùn và cặn rắn ở lại ngăn chứa, không để chúng di chuyển sang ngăn lắng gây tắc nghẽn.

Việc giữ lại các cặn bẩn nặng tại ngăn chứa là rất quan trọng, bởi các chất thải này sẽ được phân hủy sinh học yếm khí một cách từ từ, chuyển thành bùn ổn định làm giảm thể tích rắn đáng kể. Nếu bùn và cặn rắn bị trôi sang ngăn lắng sẽ gây ứ đọng, ngập ngăn lọc, làm giảm hiệu suất xử lý nước thải và dễ gây tắc nghẽn ống thoát. 

Nắp đậy

Nắp đậy và lỗ thoát khí là hai bộ phận không thể thiếu trong thiết kế của hố xí 2 ngăn, góp phần quan trọng trong việc duy trì sự sạch sẽ, an toàn và hiệu quả vận hành của hệ thống xử lý chất thải. Nắp đậy được thiết kế kín khít nhằm ngăn chặn mùi hôi khó chịu thoát ra ngoài, đồng thời tránh sự xâm nhập của ruồi, muỗi và các loại côn trùng khác vào bên trong hầm cầu.

Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường sống xung quanh mà còn tạo nên cảm giác thoải mái, vệ sinh cho người sử dụng. Vật liệu làm nắp thường chắc chắn, bền bỉ và dễ dàng tháo lắp để phục vụ công tác bảo trì, vệ sinh định kỳ.

Lỗ thoát khí

Lỗ thoát khí được bố trí một cách tinh tế và phù hợp trong cấu trúc hố xí nhằm đảm bảo quá trình thông khí hiệu quả cho toàn bộ hệ thống. Khí độc sinh ra trong quá trình phân hủy chất thải yếm khí, chẳng hạn như khí metan, hydrogen sulfide hay amoniac, có thể gây nguy hiểm và tạo ra mùi hôi khó chịu.

Thiết kế lỗ thoát khí giúp dẫn những khí độc này ra ngoài một cách an toàn, giảm áp lực tích tụ khí trong hầm và tránh việc khí ứ đọng gây ra các sự cố hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Nhờ có hệ thống lỗ thoát khí hợp lý, khu vực nhà vệ sinh giữ được không khí trong lành hơn, hạn chế tối đa mùi hôi phát sinh, đồng thời bảo vệ cấu trúc và độ bền của hố xí qua thời gian sử dụng. 

Nguyên lý hoạt động của hố xí 2 ngăn

Hố xí 2 ngăn là hệ thống xử lý chất thải sinh hoạt gồm hai ngăn riêng biệt, được thiết kế nhằm tối ưu khả năng phân hủy sinh học và lọc nước thải trước khi thải ra môi trường. Thiết kế này giúp giảm thiểu mùi hôi, ô nhiễm và rủi ro tràn chất thải, rất phù hợp cho các hộ gia đình hoặc các khu vực chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung.

Chất thải được đưa vào ngăn chứa 

Khi bạn xả nước vệ sinh, chất thải gồm phân, nước tiểu cùng nước xả được dòng nước đưa thẳng vào ngăn chứa đầu tiên của hố xí 2 ngăn. Ngăn này thường chiếm khoảng 2/3 tổng thể tích bể.

• Phân hủy yếm khí: Trong ngăn chứa, môi trường yếm khí (thiếu oxy) được tạo ra thuận lợi cho vi khuẩn kỵ khí hoạt động mạnh mẽ. Những vi sinh vật này lên men và chuyển hóa chất thải hữu cơ thành bùn cặn. Chất rắn nặng lắng xuống đáy, tích tụ tạo thành lớp bùn cặn.
• Phân tách thể chất: Chất thải được phân tách thành các lớp: phần rắn nặng nằm đáy, phần nước thải lơ lửng và phần bọt khí nổi trên bề mặt.
• Giữ lại chất rắn: Vách ngăn giữa hai ngăn giữ lại phần lớn chất rắn để không tràn sang ngăn lắng, đảm bảo ngăn lắng chỉ tiếp nhận phần nước tương đối trong hơn.

Phân tách và lọc ở ngăn lắng 

Phần nước lỏng phía trên ngăn chứa được dẫn sang ngăn lắng thông qua một khe nhỏ hoặc lỗ ở vách ngăn ngăn cách hai ngăn. Ngăn lắng chiếm khoảng 1/3 thể tích hố xí.

• Lắng lọc: Ở đây, các bông cặn còn sót lại và các chất không tan sẽ tiếp tục lắng xuống đáy theo trọng lực. Nước thải lúc này được làm trong và sạch hơn so với ngăn chứa.
• Giảm mùi và ô nhiễm: Do đã xử lý sơ bộ nên nước thải ở ngăn lắng có mùi nhẹ hơn, giảm thiểu nguy cơ mùi hôi thoát ra bên ngoài và giảm tác động ô nhiễm môi trường.
• Thoát nước: Nước thải sau quá trình lắng sẽ được thải ra hệ thống thoát nước hoặc thấm vào đất một cách an toàn, tùy theo thiết kế và điều kiện địa phương.

Hệ thống nắp đậy và thông khí

• Nắp đậy kín: Hố xí 2 ngăn thường có nắp đậy kín góp phần ngăn mùi hôi thoát ra ngoài và ngăn côn trùng như ruồi muỗi vào bên trong hố xí, đảm bảo vệ sinh môi trường quanh khu vực.
• Lỗ thông khí: Hệ thống này giúp giảm áp suất khí gas sinh ra trong quá trình phân hủy, cho phép khí bay hơi an toàn ra ngoài, đồng thời duy trì sự hoạt động hiệu quả của vi khuẩn yếm khí ở ngăn chứa.

Ưu và nhược điểm của hố xí 2 ngăn

Hố xí 2 ngăn là hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt gồm 2 ngăn riêng biệt: ngăn chứa và ngăn lắng. Đây là giải pháp được nhiều hộ gia đình lựa chọn nhờ thiết kế đơn giản, chi phí đầu tư thấp và hiệu quả xử lý phù hợp với nhu cầu cơ bản. Tuy nhiên, loại bể này cũng tồn tại một số hạn chế cần cân nhắc khi xây dựng và sử dụng.

Ưu điểm của hố xí 2 ngăn

• Hiệu quả xử lý ổn định ở mức cơ bản: Hố xí 2 ngăn giúp phân hủy yếm khí trong ngăn chứa, đồng thời lắng lọc bớt chất rắn trong ngăn lắng, làm giảm lượng cặn bẩn và mùi hôi so với hệ thống 1 ngăn truyền thống. Nước thải ra tuy chưa đạt độ sạch tuyệt đối nhưng đã giảm thiểu ô nhiễm môi trường hiệu quả.
• Thiết kế đơn giản, dễ thi công và bảo trì: Với hai ngăn rõ ràng, cấu tạo đơn giản, hố xí 2 ngăn dễ dàng thi công bằng vật liệu truyền thống như bê tông, gạch hoặc có thể dùng vật liệu nhựa composite hiện đại. Việc bảo trì và hút bể cũng thuận lợi, không quá phức tạp.
• Chi phí đầu tư thấp, tiết kiệm diện tích: So với các hệ thống nhiều ngăn phức tạp hoặc công nghệ xử lý hiện đại, bể 2 ngăn có chi phí xây dựng, vật liệu và thi công thấp hơn. Kích thước nhỏ gọn rất phù hợp với những công trình có không gian hạn chế hoặc gia đình ít người.
• Giảm nguy cơ tắc nghẽn và trào ngược: Thiết kế với ngăn chứa lớn giúp giữ lại phần lớn chất rắn và bùn cặn, hạn chế việc cặn trôi ra ngoài gây tắc nghẽn đường ống và bồn cầu.
• Phù hợp với nhu cầu sử dụng gia đình và khu vực dân cư nhỏ: Loại bể này đáp ứng tốt cho các hộ gia đình, căn hộ nhỏ hoặc nhà trọ với lượng chất thải vừa phải.

Nhược điểm của hố xí 2 ngăn

• Hiệu quả xử lý không triệt để, nước thải còn cặn và mùi: Do bể chỉ có 2 ngăn, không có ngăn lọc hoặc xử lý sâu, nước thải ra vẫn còn chứa các hợp chất hữu cơ, cặn bẩn và mùi hôi khiến nguy cơ ô nhiễm môi trường vẫn còn.
• Nguy cơ rò rỉ và ô nhiễm môi trường nếu xây dựng kém chất lượng: Nếu kết cấu bể không chắc chắn, thiếu chống thấm hoặc xây không đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, chất thải dễ bị rò rỉ, gây ô nhiễm đất, nguồn nước ngầm và ảnh hưởng sức khỏe người dùng xung quanh.
• Cần hút bể định kỳ thường xuyên hơn: Bể 2 ngăn có thể bị đầy nhanh hơn do không có ngăn lọc nên bạn sẽ cần hút và bảo trì định kỳ (thường 3 – 5 năm hoặc sớm hơn tùy dung tích và mức sử dụng).
• Khả năng chịu tải thấp với công trình lớn hoặc nhiều người sử dụng: Ở những nơi đông dân hoặc nhu cầu xử lý lớn, bể 2 ngăn có thể bị quá tải, giảm hiệu quả xử lý và gây mùi hôi, tắc nghẽn.
• Dễ gây mùi hôi nếu hệ thống thông khí hoặc nắp đậy kém: Nếu không đảm bảo hệ thống thoát khí tốt và nắp đậy kín, mùi hôi khó chịu sẽ thoát ra gây phiền toái cho người sử dụng.

Lưu ý khi xây dựng và sử dụng hố xí 2 ngăn

Hố xí 2 ngăn là giải pháp xử lý nước thải sinh hoạt phổ biến, được thiết kế với hai ngăn riêng biệt nhằm tối ưu khả năng phân hủy và lọc chất thải, giảm thiểu mùi hôi và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để công trình hoạt động hiệu quả và bền bỉ, cần lưu ý các vấn đề quan trọng trong xây dựng và quá trình sử dụng.

Lưu ý khi xây dựng hố xí 2 ngăn

• Chọn vị trí xây dựng phù hợp: Chọn vị trí đất cứng, không bị ngập úng và gần nơi phát sinh nước thải để thuận tiện trong quá trình sử dụng và kiểm tra, bảo trì.
• Đào hố đúng kích thước và độ sâu: Đảm bảo hố đào đủ rộng, sâu theo thiết kế tiêu chuẩn, thường chiều sâu tối thiểu khoảng 1.2 – 1.6m để đảm bảo dung tích chứa và phân hủy hiệu quả.
• Sử dụng vật liệu xây dựng chất lượng: Nên dùng gạch đặc, xi măng mác cao và các vật liệu chống thấm để xây dựng, tránh nứt vỡ gây rò rỉ nước thải ra môi trường. Tráng xi măng bên trong và bên ngoài thành bể để tăng khả năng chống thấm.
• Xây dựng hệ thống vách ngăn chắc chắn: Vách ngăn giữa 2 ngăn phải giữ nước thải lỏng qua một khe hoặc lỗ nhỏ, đồng thời ngăn không cho chất thải rắn trôi sang ngăn lắng, đảm bảo hiệu quả xử lý.
• Lắp đặt ống dẫn và hệ thống thoát khí đúng kỹ thuật: Đường ống thoát nước và ống thông khí phải được kết nối chính xác, có độ dốc phù hợp để đảm bảo chất thải và khí thải lưu thông một cách hiệu quả, tránh tắc nghẽn và mùi hôi.
• Nắp đậy kín và lỗ thoát khí hợp lý: Nắp bể cần kín để ngăn mùi hôi thoát ra ngoài và tránh ruồi muỗi. Lỗ thoát khí phải đủ kích thước và được đặt đúng vị trí để thông gió, giảm áp suất khí bên trong và hỗ trợ vi sinh vật phân hủy.
• Không nén đất quá chặt khi san lấp: Khi san lấp lại bể, tránh nén đất tạo áp lực cao lên công trình, dễ gây nứt bể, giảm tuổi thọ và khả năng chống thấm.

Lưu ý khi sử dụng hố xí 2 ngăn

• Hút và vệ sinh định kỳ: Bể cần được hút bùn, vệ sinh định kỳ (thường 3 – 5 năm hoặc sớm hơn tùy vào mức sử dụng) để tránh đầy, tắc nghẽn và giảm hiệu quả xử lý.
• Tránh xả các chất không phân hủy: Không xả túi nilon, băng vệ sinh, dầu mỡ hoặc các vật thể cứng, khó phân hủy vào bồn cầu để tránh gây tắc nghẽn đường ống và làm hỏng hệ thống.
• Kiểm tra thường xuyên nắp đậy và hệ thống thông khí: Đảm bảo nắp bể luôn kín, không bị hở và lỗ thoát khí không bị tắc nghẽn để duy trì hiệu quả xử lý, giảm mùi và bảo vệ môi trường xung quanh.
• Giữ vệ sinh khu vực quanh hố xí: Khu vực xung quanh bể cần được giữ sạch sẽ, tránh đọng nước thải hoặc rò rỉ, giảm nguy cơ mùi hôi và các bệnh truyền nhiễm.
• Theo dõi dấu hiệu bất thường: Nếu thấy mùi hôi nặng, nước thải tràn ra ngoài, cây cối xanh tốt bất thường quanh bể hoặc nước thoát chậm, cần kiểm tra và xử lý ngay tránh gây hư hại nghiêm trọng.

Kết luận

Hố xí 2 ngăn là một giải pháp nhà vệ sinh sinh thái, thân thiện môi trường, giúp xử lý chất thải hiệu quả, giảm thiểu ô nhiễm và tận dụng nguồn phân bón tự nhiên cho nông nghiệp. Đây là lựa chọn phù hợp cho các hộ gia đình ở vùng nông thôn, miền núi, nơi hạn chế hệ thống xử lý nước thải hiện đại.

Thông tin liên hệ

• Hotline/Zalo: 0946.616.888
• Địa chỉ: 112 Bùi Ngọc Dương – Hai Bà Trưng – Hà Nội
• Website : https://hutbephotbaominh.com
• Facebook: https://www.facebook.com/thongtacconghutbephotbaominh/

Xem thêm:

• Hầm cầu gia đình bao nhiêu khối? Thông tin mà bạn nên biết!
• Hầm vệ sinh sâu bao nhiêu mét? Để chống tràn và khử mùi hiệu quả
• Xây bể phốt bao nhiêu tiền một khối? Tìm hiểu thông tin chi tiết
• Bể phốt nhựa 1000L giá bao nhiêu? Các yếu tố ảnh hưởng giá
• Làm sao biết bể phốt đầy? Checklist 5 dấu hiệu nhận biết chi tiết